Тэмдэглэл 43: Зураг булуулах нь үсэг заахын өмнөх нэг алахам

   Бага сургуулын 1-р ангийн хичээлийг харахад, зураг будуулах үзэгдэлнэлээн ажиглагдана. Үсэг заахын өмнө сайн дасгал болж өгнө. Гэвч ихэвчлэн багш ньөнгийг нь шийдэн цэвэрхэн зураарай гэсэн заавар байсан.

Харамсмаар. Зөвхөн Цэвэрхэнбуд гэсэн заавар байлаа. Үнэхээр харамсалтай. Багш нь өнгийг шийдэх ньхарамсмаар.

Эхлээд өнгийн зааврын тухай яръя. Будгаар будах тухай сургалтхичээл орох болбол багш өнгийн заавар өгөх шаардлагатай. Гэвч ....энэ өнгө ямарөнгө вэ? гэж хүүхдүүдээс асуун өнгөө сонголт хийлгээрэй. Хүүхдүүд өөрсдөөр нь бодуулан ямар өнгөөр будмаар байгааг нь мэдэн ...өнгө нь ...өнгө хэмээнойлгуулж өгнө.

Мөн нэгээс илүү будах газартай талбай байвал хүүхдүүд өөрсдийх нь дуртай өнгөөр нь будуулах. Жишээ нь хувцас, ном, тоглоом зэрэг өнгө нь тодорхой бус зүйлийг сонгон чөлөөтэйгээр будуулах.

Зөвхөн нэг хэсэг газар байсан ч болно. Хүүхэд өөрийн дуртай өнгөө сонгон будах нь тэдний хувьд сэтгэлхангалуун байх зүйл юм. Түүндээ л сэтгэл нь ханана. Эсрэгээр будмаар байгаа өнгөөрөөбудаагүй нь хүүхдийн хувьд стресс болох болно.

Бас бүгд ижил өнгөөр будчихвал сайн муу нь ялгарна. Энэ нь сайн зүйл биш. Бүгдадилгүй байж болно. Сайн ч муу ч байж болно. Хүүхдүүд хичээл зүтгэл гарган сонирхолтой байх нь л зорилго шүү дээ...

Зөвхөн цэвэрхэн будаарай гэх зааврын тухайд бол яавал цэвэрхэн будуулах вэгэж бодох нь шаардлагатай. Энд л үсэг заах нэгдүгээр алхам болж өгнө.

Будах аргыг зааж өгнө. Эхлээд ”○○ будгаар будах хэсгийн хүрээг ○○өнгөөр тодруулцгаая” тэгээд доторхийг нь цэвэрхэн будацгаая хэмээн зааварласны дараа  үсэг сурахад нь дөхөм болно. Хүүхдүүдээр хийлгэж үзээд тааруухан болсон байвал (бал ба өнгийн харандаа) зурахыг нь харан одоо дагуулан хүрээлдээ хэмээн зөвлөмж өгнө. Ихэнхи хүүхэд чадах болно. Энэ аргаар бол хүүхдүүдцэвэрхэн будаж чадах болно. Тэгээд өмнөх зургийг сайн ажиглуулах нь анхаарлаа төвлөрүүлж чадна. Мөн үсэг бичих үед алийг нь харан бичихээ мэддэг болсон байна.

Чадахгүй хүүхэд бас байгаа. Чадахгүй байж болно оо. Чухал нь хичээлгэх явдалюм. Хичээхэд нь магтаж өгөх. Тэр байдаг чадлаараа хичээх болно. Тэгээд чаддаг болоод ирнэ. Чадахгүй байгаа хүүхдийг хашгирч загнаж болохгүй. Тэрээр хичээхээ больчихож магадгүй шүү дээ. Тэдэнд хичээгээд хийж чаддаг болох нь хамгаас чухал.

Эцэст нь хэлэхэд та энэ бүтээлүүдээс аль нь сайн гэж бодож байна. Аль нь чхичээн зурсан болохоор дүгнэлт хэрэггүй болов уу.

Бүгд онц авахаар байна. Би бол цэвэрхэн будсан, хүүхдийн нүдээр өнгөө сонгосон тийм бүтээлийг онцлон харахболов уу.

Бүгд л хичээсэн болохоор бүгдийг л магтмаар байна. Будах гэдэг нь оюунсанааны боловсрол юм.

第43回　色塗りは字を学ぶ第一歩

　小学校1年生の授業を見ると、よく色塗りをさせている。色塗りは、文字を学ぶ前にする指導としては、非常にいい。しかし、多くの場合、先生が色を決定し、「きれいに塗りなさい」というだけの指導だった。

もったいない。ただ「きれいに塗りなさい」というだけの指導というのは、非常にもったいない。先生が色を決めてしまうのも、もったいない。

まず、色の決定について話すとしよう。「色」について学習をするならば、先生が色を決定し指導する必要がある。しかし、「○○の色は何色？」と子どもたちに問いかけて決定をしましょう。子どもたちに考えさせ、自分は何の色を塗るのかを知り、「○○は何色なんだ」と理解をさせましょう。

また、1か所以上は、子どもたちが好きな色を塗る場面を作りましょう。例えば、服、本、おもちゃなど、色の決まっていないものを自由に塗らせてあげましょう。たった１か所でもいいんです。自分の好きな色を塗れることは、子どもたちにとって、幸せなことなんです。それだけで、心は穏やかになるんですよ。逆に、自分が塗りたい色が塗れないということは、子どもにとって大きなストレスになるんですよ。

また、みんなが同じ色を塗ってしまうと、上手下手が浮き彫りにされます。それは、よくないことです。みんな違っていいんです。上手でも下手でもいいんです。子どもたちが努力をし、楽しんで学習が出来ることが目的ですから。。。

「きれいに塗りなさい」というだけの指導については、どうすればきれいに塗れるかを指導する必要があります。ここが字を学ぶ第一歩となる大きな指導ポイントです。

色の塗り方を指導します。最初に、「○○色を塗るところの淵を○○色でなぞりましょう」そのあとに「なぞったところの中を丁寧に塗りましょう」と指導をすると、文字を学ぶことにつながるのです。子どもたちにさせてみて、上手になぞれない場合は、「（ペンや色鉛筆の）先をよく見て、なぞってごらん。」とアドバイスをしてみてください。大体の子どもは、なぞることができます。この方法だと、子どもたちはきれいに、丁寧に塗ることが出来ます。そして、先をよく見ることは、集中力も付きます。そして、字を書くときにどこを見て書けばいいのか、自然と子どもたちは理解をしていきます。

中には、できない子どももいます。できなくてもいいんです。大事なのは、努力をすることです。努力をしていたら、褒めてあげてください。その子は、一生懸命に練習をするようになるでしょう。そうすると、出来るようになるんです。決して、叱ったり、否定的な言葉をかけたり、できない子どもにはしてはいけません。その子は、努力しなくなってしまうかもしれませんからね。努力すること、出来るようになることが子どもたちにとって、大事なことなんです。

最後になりましたが、この中であなたならば、どの作品がいいと思いますか？どれも子どもたちが頑張って塗ったんですから、点数は必要ありません。みんな「よくできました」という評価です。私は、丁寧に色を塗り、子どもなりに色を考え、工夫した作品を特に褒めてあげます。

   頑張った子は、みんな褒めてあげてください。色塗りは、情操教育でもあるんです。

Тэмдэглэл 42: Хичээл судалгааны хэрэгжилт

Одоог хүртэл янз бүрийн аймаг сумаар явж олон сургуультай танилцлаа. Хичээлтэй тань танилцах юм гэсэн гэнэтийн гуйлтанд сэтгэл гарган эелдэгээр хүлээн авч хилээлтэйгээ танилцуулсан. Багш нараа баярлалаа.

Чойрын сургууль нь миний гэнэтийн гуйлтанд ”Манай ангийг үзээрэй” “Хичээл судалгаа хийнэ ○○цагт △△тэнд иржтанилцаарай” хэмээн дуудсанд үнэхээр гайхсан.

Юу хийхээр ирлээ? гэх намайг угтан авсанд гайхсан юм.

Харамсалтай нь бүх ангитай танилцаж чадаагүй.Хэдэн ангиаророн, хичээл судалгаатай танилцах болсон юм.

Чойрын 1-р сургуулийн 2-р ангийн хичээл судалгаа нь багаар явагдаж байлаа. 3ангийн анги даасан багш нар нийлэн өөрөө өөрсдийнхөө ангид нээлттэй хичээл хийн үзсэн багштайгаа саналаа солилцон хичээлээ сайж руулах. Тэгээд дараагийн өдөр ньондоо ангид зааж үзэх гэх мэтээр ажиллаж байлаа. Багаар ажиллан хичээл судалгаахийнэ гэдэг нь үнэхээр үр дүнтэй. Тэгээд бас адилхан бүлэг нэгдэж байгаа нь.

2-р ангийн тооны хичээл (Хоёр оронтой тоог нэгжээр хорог дуулах-аравт задлан бодох) гэсэн гарчигтай хичээл байлаа.

Хүүхдүүдэд хараад ойлгохоор амар үзүүлэн ашиглан хичээлээ явуулж байлаа. Мөн хүүхдүүдийн ойлгох төвшинд тааруулан багийн сургалт явуулж байлаа.

Хүүхдүүд идэвхитэй хөгжөлтэйгээр хичээлд оролцож байсан. Хичээлийн аргачлалын хувьд дутагдалтай тал байгаа ч би энэ судалгаат хичээлийг үнэлж байна. Яагаад гэвэл хүүхдүүд маш сайн хичээлд оролцон өөрөө өөрсдөө бодож сэтгэн багаар тус бүртээ сайн оролцож байсан. Ихэнх сурагч хичээлийн агуулгыг ойлосон байсан учраас. Өөрөөр хэлбэл хүүхдийн ойлголт болон сургалтын хурд, арга барил таарч байсан болохоор тэр байсан учраас. Энэ ч басбагаар хичээл судалгаа хийсний үр дүн юм. Гэхдээ бас дахин судлахаар зүйл олонбий. Хүүхдийг сайн ажиглан хүүхдэд таарсан хичээлийг явуулах тийм хичээл судалгааны суурийг эдгээр багш нар чадаж байсан.

Өөрсдийн чадлаараа хичээн хичээлээ сайжруулъя гэсэн багшнар Монголд бий. Гайхамшигтай.

Бүгдээрээ ялахын тулд хичээцгээе.　　　

第42回　授業研究の実施

　今までもいろいろな地方に行き、たくさんの学校を見てきた。「授業を見せてください」という突然の依頼にもかかわらず、どこの学校も快く授業を見せてくださった。ありがとうございました。

　チョイルの学校は、この突然の依頼に対し、「私のクラスを見てください」「授業研究をするので、○○時に△△に来てください」と積極的に声をかけてくださった。正直、びっくりした。何をしに来たのだ？という対応をされてもおかしくないだけに、歓迎されていることに驚いた。

　残念ながら、すべてのクラスを見せていただくことはできなかった。いくつかのクラスの見学と、授業研究に参加させていただくことにした。

　チョイル　第1学校の2年生の授業研究は、チームで実施されていた。3クラス3人の担任の先生により構成され、自分たちのクラスで授業を行い、見学した他の先生方と意見交換をし、さらによい授業案を考える。そして、次の日に違うクラスでクラス担任が実施しているという。チームで授業研究をするということは大変素晴らしいこと。しかも、同学年で構成しているという点も評価する。

　2年生の算数の授業「2ケタ－１ケタの引き算（繰り下がりあり）」がテーマだった。子どもたちに視覚的にも理解しやすいように、タイルなどで工夫し、授業を進めていた。また、子どもたちの理解度に合わせて、グループ学習も取り入れていた。

　子どもたちは、先生をキラキラした目で見て授業に参加していた。

　授業の方法としては、まだまだ改善の余地はある。しかし、私はこの研究授業を評価している。なぜならば、子どもたちはとても楽しんで授業を受けていたし、一人一人が自分なりに考えを出し、グループ学習にも参加できていた。そして、ほぼ全員の子どもが学習内容を理解していたからだ。すなわち、子どもたちの理解度と学習スピード・方法があっていたということだからだ。これもチームで授業研究をしてきた成果だ。

　まだまだ、改善の余地はある。子どもをよく観察し、子どもに合った授業を考えるという授業研究の基本中の基本は、この先生方は出来つつある。

　自分たちの力によって、自分たちの授業をよくしようとしている先生たちが、このモンゴルにもいる。本当に素晴らしい。

　みなさんも負けずに頑張りましょう！

Тэмдэглэл 41: Багшаа, Хүүхдүүдтэйгээ тоглож наадан, тэдэнтэй цугтаа ном уншаарай

Тэмдэглэл :22 (Хүүхдийн сэтгэлийг хөгжүүлэхийн тулд ..) дээр уншиж сонсгох тухай бичсэн. Энэ унших сонсгох хичээлийг Чойрт хэрэгжүүлж байгаа. Жайкагийн сайн дурын гишүүн сургуулийнөмнөх боловсролын мэргэжилтэн багш, цэцэрлэг яслийн багш нарт зориулан заавар зөвлөгөө өгөн ажиллаж байна. Энэ унших сонсгох хичээл нь нэг хэсэг нь юм.

Чойрын багш нар энэ мэргэжилтэнг унших сонсгох хичээлийг явуулахад бид басэхлэе хэрэгжүүлье гэсэн нь мундаг санагдсан юм. Нэгэн цэцэрлэгийн захирал багшнэг багш нь ирээгүй үед тэр ангид орон зурагт ном уншин өгч хүүхдүүдтэй хамтзурагт номныхоо зургийг үзүүлэн хичээллэсэн гэх. Гайхалтай.

Цэцэрлэгийн эрхлэгч багш өөрийн зүгээс санаачлан хичээл заана гэдэг нь мундаг. Бага сургуульд ч гэсэн захирал багш болон менежер багш хичээл заасан тохиолдолдасуудалд ороод байх шаардлагагүй. (Японд багш нарын тоо хүрэлцэхгүй тохиолдолд захирал багш, менежер багш анги удирдах тохиолдол бий.)

Бас хүүхдүүдэд зурагт номыг зааж өгөн өөрөөр нь уншуулах нь мундаг. Чойрын цэцэрлэгт гэрээс нь хүн ирж авах хооронд хүүхдүүд өөрсдөө зурагт ном уншдаг гэжбайсан. 1номыг хүүхдүүд хэдээрээ цугтаа уншдаг гэж байсан. Үнэхээр бах архууштай. Ийм байдалыг Монголд дэлгэрүүлмээр байна.

Японы цэцэрлэг болон бага сургуульд багш нар нь хүүхдүүдтэйгээ наад антоглох нь их байдаг зүйл. Зааварлах үедээ ч өөрөө дунд нь орон хийнэ. Хүүхдүүдийн дунд орсноор хүүхэд нэг бүрчлэн ойлгож чадна. Хүүхдийн сэтгэх бодох, хүүхдийн өөрчлөлтийг нарийн мэдрэн ажиллаж асран хүмүүжүүлэх нь япон багш нарын аргабарил юм. Хүүхдүүд багшдаа хайртай. Багштайгаа аливаа нэг зүйлийг хамтран хийхдээ бидний бодсоноос илүү аливаад суралцаж байдаг.

  Мөн Японы асран хүмүүжүүлэх боловсрол нь зөвхөн тоглож наадаж буй мэт харагдах боловч хүүхдийн хөгжлийн явцыг нарийн бодож боловсролын үндсэн элемин түүдийг тусгаж байдаг. Хүүхдийн өсөлт хөгжилд чухал дасгал хөдөлгөөн, сэтгэн бодох,анхаарлаа төвлөрүүлэх чадвар зэргийг төлөвшүүлэх тоглоом наадамыг заавал та бүхэн бодож үзэн туршаарай.

第41回　先生！もっと読んで！一緒に遊んで！

第22回「子どものこころを育てるために・・・」では、子どもたちに読み聞かせをすることをお勧めした。その読み聞かせをチョイルでは実施している。巡回で青年海外協力隊の幼児教育隊員が、現場の先生方を対象に、保育の実践指導をしている。読み聞かせもその一つである。

チョイルの先生たちはすごい！この隊員が読み聞かせをしたら、先生たちも始めたという。ある幼稚園の園長先生は、クラス担任の先生がお休みだったクラスに入り、園長先生自ら、絵本の読み聞かせをされたという。しかも、子どもたちに絵本を触らせて、子どもたちと一緒に絵本を楽しんだという。素晴らしいことだ。

園長先生が自ら、子どもたちの指導をしたということもすごい！小学校でも校長先生やメネジルがクラス指導したって問題はない。日本では、教師の数が足りないときは、校長や教頭もクラス指導をされることもある。

また、子どもたちに絵本を触らせるということもすごい。チョイルでは、おうちの方のお迎えを待っている間、子どもたちが自分たちで絵本を読んでいることもあるという。1冊の絵本を複数の子どもたちが一緒に楽しむ。本当に微笑ましい光景だ。もっと、このような光景をモンゴルに広がって欲しい。

日本の幼児教育も小学校教育も先生が子どもと一緒によく遊ぶ。指導の時も子どもたちの中に入って、一緒に行動することも少なくない。子ども集団を意識しながら、子どもたちの中に入っていくことにより、子どもひとりひとりのことをより理解することが出来るからだ。子どものことを考え、子どもの変化に敏感に保育・教育をするのが日本の先生方のやり方だ。子どもたちは、先生が大好き。先生と一緒に何かをすることは、子どもたちは、私たちが思う以上に様々なことを感じ、習得しているのだ。

また、日本の保育・教育は、ただ遊んでいるだけのように見えることでも、子どもたちの発達について考え、様々な教育要素が含まれているのだ。子どもたちの発達に必要な運動や動作・思考・集中力などが身に付くような遊びを是非、先生方も一緒に楽しんでみてください。

Тэмдэглэл 40: Говь-Сүмбэр аймаг яваад ....

Говь-Сүмбэр аймаг нь жижиг учраас нийтдээ7 цэцэрлэг  (суманд 2, улсын 5, хувийн2) Сургуулийн хувьд 5 (бүгд улсын , суманд2)байлаа. Үүнээс  энэ удаад Чойрт байгаа улсын 1 цэцэрлэг 3сургуультай танилцах боломж олдсон юм.

Чойр ерөнхийдөө багш нарын түвшин өндөр байсан. Цэцэрлэг ч бага сургууль ч японхүнээс суралцая гэсэн оролдлоготой байгаа нь ажиглагдаж байлаа. Тийм болохоор цэцэрлэг сургуулийн үйл ажиллагааг харахад Японы сайн дурын хийж буй ажиллууд харагдаж байсан.

Чойр яваад мундаг гэж бодсон зүйл нь аль ч сургууль аль ч ангийнхүүхдүүд  цэвэрлэгээ их сайн хийж байсан явдал юм. Онцолбол 5-р сургууль шинэ сургууль хараахан баригдаж дуусаагүй байгаатул одоо 40өөд жил болж буй хуучин сургуульд хичээллэж байсан. Шал нь бүр зулгарчихсан боловч хүүхдүүд шалаа алчуураар арчин угааж байлаа. Хувинтай ус нь бохирдоход хэнээр ч хэлүүлэхгүйгээр солин цэвэрлэгээгээ үргэлжлүүлнэ. Анги дотор ч хоггүй.Сургуулийн орох хаалган дээрхогны сав байсан ч, хичээлийн явцад багшнар хогоо унагахгүй байхыг анхааруулж байлаа. Жишээ нь 1-р ангийн хичээл дээрхайчаар жижигхэн зүйл хайчлахад  нь багшнь”Номон дээрээхайчлан хогийн сав руу аваачин хогоо хаяцгаагаарай” хэмээн  анхааруулж зааж байсан.

Бас 1 мундаг зүйл нь аль ч ангид цаг байсан бөгөөд  зөв ажиллаж байсан явдал. Энэ нь хүүхдүүдийнхувьд маш чухал.Хичээл хэдэн цагт эхлэх,хэдэн цагт дуусах. Үүнийг хүүхэд мэдсэнээр ирээдүйгээ таамаглан харахдасгал болж өгнө. Цагийг ашиглан хүүхдэд заавар өгч болно. Урт зүүг ○хүртэл (минут хүртэл) △△-ыг хийцгээе хэмээн цагаар заавар өгсөнөөр хүүхэд өөрөө төлөвлөн үйлдэлээ хийх чадвартай болно. Цагнийүнэ цэнийг мэдрүүлэх  нь ирээдүйд нь маш чухал учир заавал олгох ёстой боловсролюм.

Зургийн хичээл дэх бүтээл. Бүгд өөр өөр. Үнэхээр гайхалтай. Багш ”Ингэж зураарай” гэж нэг нэгээр заажөгөхгүй ч ”Үүнийг сайн хараад зураарай” гэж хэлэхэд л  гайхалтай сайхан зургууд зурсан байлаа. Баярхөөртэйгээр зурна.Үүний зэрэгцээ хүүхдэд анхаарлаа төвлөрүүлэх чадвар бий болохоосгадна юмыг ажиглаж сурна. Энэ зураг бол 1-р ангийн зураг (навч). Багшийн заавар бол зөвхөн ”Навчийг сайн харанзураарай” Гэсэн л  заавараар ийм сайн зурагзурсан байна. Мөн найзынхаа зургыг ажиглах явцад зураг бүрийг өөрийн дотоодертөнцөөр харан бас нэгэн хичээл болно. Гэх мэт сайн зүйлүүд их ажиглагдлаа. Эндзөвхөн 1 хэсгийг л танилцууллаа.

Дараа та бүхэнд дахин танилцуулна. Сайн сайханзүйлээс санаа аван хэрэгжүүлбэл ямар вэ.

第40回　ゴビスンベル県に行って。。。

ゴビスンベル県は小さな県なので、幼稚園は7園（うち2園は村。公立5園・私立2園）、学校5校（すべて公立、うち2校は村）しかない。その中で、今回は、チョイルにある公立幼稚園1園、公立学校3校にお邪魔し、保育や授業の様子を見せていただいた。

チョイルは、全体的に先生方のレベルが高かった。幼稚園も小学校も日本人から学ぼうとする姿勢がよく、積極的であり、柔軟性がある。そのため、幼稚園・学校のあちこちで、活動していた・活動しているJOCVの活躍が見られる。

チョイルの学校に行って、すごいと思ったのは、どこの学校も、どの学年の子どもも掃除をしっかりとしていたことだ。特に第5番学校は、新校舎建設中のため、今は築40年近い古い校舎で学習をしている。ボコボコの木の床だけど、子どもたちは雑巾で床を掃除していた。バケツの水が汚くなったら、誰が言うでもなく、水を入れ換え、掃除をしていた。教室内でも、ほとんど、ゴミがない。学校の入り口にゴミ箱が設置されているからだけではない。授業中でも、先生方は、ゴミを落とさないように、細やかな指導をされていた。例えば、1年生の授業で、はさみで小さなものを切るとき、先生は「教科書の上で切りましょう。」って指示を出し、「教科書をゴミ箱に持って行って、ゴミを捨てましょう。」と具体的にゴミを落とさないように指導をされていた。

もう１つ、すごいと思ったのは、どこの教室にも時計が設置されており、正しい時刻を示していたこと。これは、子どもたちにとって、非常にいいことだ。授業は、何時から始まり、何時に終わる。そのことを子どもが知ると言うことは、先の見通しを持つ訓練になるのだ。指導としては、もう一歩踏み込んで、「長い針が○まで（○分まで）△△をしましょう」と言うように時計を活用した指示を出すことで、子どもたちは自身で見通し（計画）を立て、行動する力を身につけることができるようになる。計画性を身につけることは、時間を意識することは、絶対に必要になってくる力なので、子どもたちに教育する必要がある。

図工の授業の子どもたちの作品。どれとして同じ作品はない。それは、本当に素晴らしいこと。先生が「こう描きなさい」といちいち指示を出さなくても、「よく見て描いてね」と言うだけで、子どもたちの絵は活き活きとする。喜んで描く。それだけではない。子どもに集中力もつくし、よく観察する力もつく。これは、１年生の「はっぱ」の絵。先生の指示は、「葉っぱをよく見て描きましょう」だけだったようだ。それでも、こんなに素晴らしい作品を作り上げている。また、友だちの作品を鑑賞することで、それぞれの絵を心で見、また１つ、勉強をしているのだ。

いいところは、本当にたくさんあった。少ししか紹介できないけれど、皆さんに次回から紹介をしよう。いいことは、どんどん真似をし、取り入れていくといいだろう。

Тэмдэглэл 39: Эдээр биеэ чимэхээр эрдмээр биеэ чим

Монголд”Эдээр биеэ чимэхээр эрдмээр биеэ чим” гэсэн зүйр үг бий.

Гэвч, өдөр тутмын амьдралыг хараад байхад энэ зүйр үгийн утгаа ойлгож байгаа юм бол уу гэж бодогдох явдалууд олон.

Саяхан нэг өдөр 「 Маюми багшаа маргааш гоё болоод ирээрэй」гэлээ.「За  усанд ороод цэвэрхэнболоод ирнэ ээ」 гэтэл хажууд байсан багш нар маань 「Ээ 」гэсэн гайхсан царайтай байлаа. Япон хүн бол сайхан цэвэрхэн болоод ирээрэй гэж хэлэх юм бол олон хүнусанд орон цэвэрхэн болоод цэвэрхэн хувцас өмсөнө. Гадна байдалаас илүү биеэ цэвэрхэн байлгана. Багш нарт тайлбар хийсэн боловч нэг л гайхсан шинжтэй байсан. Дараагийн өдөр нь нүүрний будаг нь тод, тод өнгийн хувцастай багш олон байлаа.

Зөвхөн гадна тал нь л сайхан харагдаж байвал болоо гэх монгол олон.Жишээ нь  хэлбэр төдий бичиг баримт, семинар. Гаднаас лсайхан харагдах хувцаслалт зэрэг зэрэг.

Тайлан бичихдээ хийгээгүй зүйлээ хийсэн юм шиг бичих хүн олон. Өөрийн үнэлэмжээ дээшлүүлэхийн тулд агуулга муутай семинар зохион байгуулах. Өндөр өсгийтэй гутал, цээж нь ил гарсан хувцастай багш зэрэгойлгомжгүй зүйл олон.

Тайландбичмээр байгаа бол тэрийгээ  бодитоор амьдрал дээр хэрэгжүүлэх. Худлаа, хуурамч тайлан бичих шаардагагүй болов уу. Өөрий нүнэлэмжээ дээшлүүлмээр байвал сайн семинар зохион байгуулахын тулд  семинарт оролцогч талын байр сууринаас  бодож үзэж зохион байгуулах.

Семинарын агуулгаас айн бодож тунгаан, хичээл судалгаа хийж буй мэтээр хийвэл чадах болно. Багшхүнд гял цал хувцаслалт хэрэггүй болов уу, Гадна төрх бус хичээлээрээөр сөлдөөсэй гэж бодож байна. Хувцаслалтандаа анхаарахын өмнө хичээлий нагуулгандаа анхаарах хэрэгтэй. Хүүхдийн аюулгүйн байдалыг бодож үзвэл өндөр өсгийтэй гутал, баруй юбка биш хөдлөхөд амархувцас өмсөнө биз дээ? зэрэг  дандаа бодогддогюм.

Дахин хэлэхэд энэ зүйр үгний утгыг дахин бодож үзээсэй гэж хүсэж байна. Одоо нэнтүрүүн юу ч ухалвэ? гэж .

Гадна тал нь сайхан гэр байгаад пааргүй, усгүй ийм гэрт амьдармаар байна гэж үү. Аль эсвэл гадна тал нь үзэмж муутай ч паар, устай асуудалгүй гэрт амьдармаар байна уу? Ганган хээнцэр ”Дандаа л ингэж хий тэгж хий” гэж тушаах багшийг сайн багш гэх үү, жаахан хувцас муутай ч ”○○ бол △△ингэж хийгээрэй” ёстой гэж тайлбарлан зааж өгөх багшийг сайн багш гэх үү?

Сайн бодож үзээд...Одоогийн би ямар байдалтай байгаа билээ? Гадаад үзэмжиндээ хэт анхаардаг юмбиш биз  гээд бодоод үзээрэй.

Япон хүмүүсихэвчлэн гадна тал бус дотроос нь үнэлнэ.Хир хичээнэ тэр хэмжээгээр ньүнэлнэ. Зөвхөн гадна талаас ямар ч үнэлгээ өгөхгүй. Дотор талыг нь дэмжиж өгнө.

「Доторталаас нь дэмжээд өгөх юм бол өөрийн эрхгүй гадна тал нь ч гэсэн сайхан болно. 」энэ нь Японы ойлголт юм.

Хичээл зүтгэл, үрдүнгээр нь үнэлэмжээ гаргахгүй юм бол жинхэнэ утгаараа Монгол хөгжижчадахгүй. Мөн зөв үнэлэмж гаргахгүй юм бол хүмүүс нь хичээхгүй биз дээ.

Дахин нэг удаа「Эдээр биеэ чимэхээр эрдмээр биеэ чим」энэ үгийн утгыг тунгаан үзнэ үү！

第39回　Эдээр биеэ чимэхээр эрдмээр биеэ чим

モンゴルには「Эдээр биеэ чимэхээр эрдмээр биеэ чим」という諺がある。「着飾るよりも中身を磨こう！」という意味合いの諺である。

しかし、日常の生活を見ていると、この諺の意味を理解しているのだろうか？と思う出来事がたくさんある。

先日、「真有美先生、明日はきれいにしてきてね」と言われた。「じゃ、お風呂に入ってくるね。」と言うと、聞いていた先生たちは「へ？」って顔をしていた。日本人は、「きれいにして来なさい」と言われると多くの人が、お風呂に入り、体をきれいにしてから、いつもよりいい服を着てくる。中からきれいにしてくるのだ。「へ？」って顔をした先生方に説明をすると、不思議そうな顔をしていた。次の日、いつもよりメイクの濃い、派手な服装の人が多かった。

外見だけ、きれいに見せかけることが多いモンゴル。例えば、形だけの書類。形だけのセミナー。見た目だけの服装。などなど。

してもいないことを平気で報告書に書く人も多い。自分の評価を上げるためだけに行われる内容のないセミナー。高いヒールの靴を履いて、胸元の開いた服を着た教師。などなど意味があるのだろうか？

報告書に書きたければ、一生懸命に実践をすればいい。うそを書く必要はない。捏造する必要もない。自分の評価を上げたければ、一生懸命、セミナーを受ける側の気持ちになって考えればいい。しっかりと内容を考え、授業研究のように行えば、しっかりとしたセミナーはできる。教師は着飾る必要はない。見た目ではない。授業で勝負しなさい。服装を気にする前に、授業内容を気にしなさい。子どもの安全を考えたら、ヒールのない靴を履き、タイトスカートではなく動きやすい服装をするべきでしょ？。などなど。よく思う。

もう一度、この諺の意味を考えてみて欲しい。今、何を大事にするべきか？

外壁がきれいな家。でも、パールは効かない、水が出ない。そんな家に住みたいですか？それとも、外壁は汚いけれど、パールも水も問題がない家に住みたいですか？

きれいに着飾って、「やりなさい。やりなさい。」といつもいうだけの先生がいい先生ですか？多少、かっこ悪くても「○○は△△にしましょう。」といつも具体的に教えることの出来る先生がいい先生ですか？

よく考えて。。。今の自分はどうですか？外見にこだわっていませんか？

日本人は、いつも外見よりも中身を評価します。頑張れば頑張った分だけ評価されます。外見だけで評価されることはありません。中身を磨く努力をします。「中身を磨けば、おのずと外見も磨かれる。」それが日本の考え方です。

努力と結果を評価しない限り、本当の意味で、モンゴルは成長しないでしょう。また、正当な評価をしない限り、人々は努力をしないでしょう。

もう一度、「Эдээр биеэ чимэхээр эрдмээр биеэ чим」の意味を考えて！

Тэмдэглэл 38 : Сургууль дээрх тамхи болон архидалт?

Монголын сургуулийг хараад ихэд гайхсан.Багш нар нь сургууль дээрээ архи уун согтуу байгааг.Хичнээн ч удаа ийм байдалыг харсан бол оо? Монголчууд  хичнээн зочиноо хүндэтгэн  архиар дайлдаг ёс  байдаг ч,хүүхдэд хичээл зааж буй багш ув улаан царайтай суугаад хичээл зааж байгаа нь үнэхээр хачирхалтай .Японд бол байж боломгүй зүйл. Сургууль дээр архи уух явдал нь хориотойгоос гадна гэмт хэрэгт тооцогддог.

Яагаад архи уун хичээл зааж болохгүй вэ гэвэл

Архи ууснаар зөв шийдвэр гаргаж чадахгүй болно.Тэгээд сэтгэн бодох нь удааширна. Өөрөө өөрийгөө удирдаж чадахаа болино. Буруу зөрүү сонсон ярьж, мэдрэмжгүй болж эхэлнэ. Тэгэхээр хүүхдийн аюулгүйн байдалыг хамгаалж чадахгүй гэсэн үг. Хүүхдийн хувьд сайн зүйл гэж үү.

Жаахан уухад зүгээр гэж бодох хүн бий,иймэрхүү бодол нь хүүхдийн боловсролд муугаар нөлөөлөх  юм. Сургууль дээр согтуу байж болохгүй. Тэгээд бас сургууль дээр архичдыг дэмжиж болохгүй. Хүүхдүүдэд хичээл заах үед  харц салгаж болохгүй.Хүүхдийн жаахан ч гэсэн өөрчлөлтийг нүд салгахгүй ажиглан хичээлээ явуулах нь багш хүн юм. Архи уучихвал ажиглаж чадахаа болино. Жаахан өөрчлөлтийг харахгүй өнгөрөх төдийд тэр нь маш том алдаа буюу осол болох аюултай.

Хүүхдүүдийнхөө төлөө сургууль дээр архи уухаа больцгооё.

Бас тамхи адилхан гэж бодож байна.

Тамхи татаж буй хүн өөрт нь хортой төдийгүй хажуудах хүмүүст хортой юм. Хүүхдүүдийн өмнө тамхи татна гэдэг нь шууд тэдний эрүүл мэндэд нөлөөлж байна гэсэн үг.

Хүүхдүүдийн эрүүл мэндийг бодон тамхи татахаа больцгооё.

Хичээл дээр зөвхөн биш. Хурал  ч гэсэн адил.Хязгаартай цаг хугацааг үр бүтээлтэйгээр...

 

Хүүхдийн аюлгүйн байдалын төлөө, сургууль дээрхи архи тамхийг хориглох !  Архи уусан хүнийг оруулахыг хориглоцгооё !

Сургууль  дээр архи тамхи хэрэглэхийг хориглох нь Япон бус өөр олон улсад ч ердийн л ойлголтоор хэрэгждэг зүйл.

第38回　学校でタバコ・アルコール？

モンゴルの学校を見てびっくりした。先生方が学校でアルコールを飲んで、酔っ払っている。何度、そんな光景を見ただろうか？

モンゴルが、アルコールでお客様をもてなす文化だとしても、子どもたちに授業をする先生が、顔を真っ赤にして座って授業をしているのは、非常におかしいことだ。

日本では、ありえない。学校でお酒を飲むと言うことは、禁止されているし、それは処分の対象である。

なぜ、アルコールを飲んで授業をしてはいけないの？

アルコールを飲むと、正しい判断が出来なくなります。そして、判断する速度も鈍くなります。体のコントロールも出来なくなります。聞き取りや話すことも正しく出来なくなります。感覚が鈍くなると言うことは、子どもたちの安全の確保が出来ないと言うことです。子どもにとって、いいことでしょうか？

少しのアルコールくらい大丈夫！て思っている人、いますよね？そのようなの考えが、子どもたちの教育を駄目にしているんですよ。

酔っ払いは学校にいてはいけません。ましてや、学校で酔っ払いを作ってもいけません。

子どもたちの授業をする際は、子どもと真正面から向き合ってください。子どもたちのちょっとした変化も見逃さない気持ちで、授業に臨むのが、真の教師です。アルコールを飲んでしまうと、見逃してしまいます。小さな変化を見過ごしてしまったという、その小さなミスが大きな事故につながるのです。

子どもたちのために学内でのアルコールはやめましょう！

また、タバコも同様です。

タバコは吸っている本人に害があるだけでなく、近くにいる人々にも害を与えるのです。子どもたちの前でタバコを吸うということは、子どもたちに健康害を与えると言うことです。

子どもたちのために学内でのタバコはやめましょう！

授業だけではありません。会議だって同じです。限られた時間を有効に。。。

子どもたちの安全のために、学内でのアルコール・タバコの禁止！アルコールの飲んだ人の立ち入りを禁止しましょう！

学内でのアルコール・タバコの禁止は、日本以外の国でも常識としている国はたくさんあります。