Тэмдэглэл 59: МУБИС дээр зохион байгуулагдсан багш нарын мэргэжил дээшлүүлэх сургалт

11 сарын 10-14 өдрүүдэд бүх аймгуудаас ирсэн багш нарт зориулсан сургалт МУБИС-ийн багшийн сургууль дээр зохион байгуулагдлаа. Энэ удаад би багш нартай хамтран цөөн цагийн хичээл хийх боломж олдсон юм.

Одгэрэл багштай хамтран Японы “Хичээл судалгаа, үнэлгээ”-ний талаар 3 цаг танилцууллаа.

　Хичээл судалгааг “Сайхан хоол”, “Шүдээ угаах” гэсэн 2 сэдвээр зохион байгуулсан нь үр дүнтэй боллоо. Багш нараа багаар ажиллан саналаа солилцон илтгэл тавилаа. Ялангуяа “Шүдээ угаах” тухай удирдамж гаргасан баг нь өмнөх хичээл дээрх “гар угаах” тухай дуунаас санаа аван шүд угаах дууг зохиочихлоо. Ангид байсан багш нар бүгд оролцон хамтдаа дуулцгаан хөгжилтэй байлаа. Бүгд идэвхтэй оролцож чадах хичээл гэдэг гайхалтай биз дээ, багш нараа.

　Үнэлгээний тухайд ойрын хугацаанд танилцуулъя гэж бодож байна. Оролцогч багш нар энэ сэдвийг идэвхитэй сонсож нилээн асуултууд тавьж сонирхож байсан.

Мөн Нэргүй багш болон Нацагдорж багштай хамтран зургийн хичээлийн хөтөлбөрийг тус бүр 1цаг заав.

Би тосон харандаа, зургийн хэрэгсэл болон цаасан нугалбарын хичээлийг танилцуулан явууллаа. Японд бол 1-р ангийн зургийн хичээл нь дараалан 2 цагаар ордог.

Энэ удаагийн хичээлийн сэдэв бол ”Акварум”.

Багш нар сурагч болон өөрсдөө бүтээл хийхээр болсон юм. Багш нар маань өөр өөрийнхөөрөө хичээнгүйлэн хийцгээж байлаа. Хичээн хийж буй хүний царай нь гэрэлтэн тодрох бөгөөд сэтгэл нь ч тайван байх учиртай...

Сэтгэлээсээ хийсэн бүтээл учраас л бүгд л өөр өөрийн онцлогтой давтагдашүгй бүтээлүүд хийцгээлээ.

  Багш нараа, та бүхэн хүүхдүүддээ чөлөөтэйгээр сэтгэх чөлөөтэйгээр өөрийгөө илэрхийлэх зургийн хичээл явуулаарай.

Улирлын амралтаараа цаг гарган хотод ирэн өөрийгөө хөгжүүлэх сургалтанд хамрагдаж ур чадвараа дээшлүүлсэн багш нарт хувиасаа талархал илэрхийлье.

第59回　大学での教師研修

　11月10日～14日までモンゴル全土から研修希望の先生方が、教育大学教師学部でも行われた。今回は、少し授業を大学の先生方と一緒にさせていただきました。

　オドゲレル先生とは、授業研究・評価について3コマ。日本での授業研究や評価について、紹介をさせていただきました。

授業研究は、2テーマに分かれてのワークショップ。これは非常に良かった。どのグループも協力して、アイデアを出し合い、発表をした。特にすごかったのは、「歯磨き」について、指導案を考えたチーム。前時に手洗いの替え歌を紹介したことを参考に、歯磨きの替え歌を作っちゃいました。クラスにいた先生方も一緒に歌って大盛り上がりでした。みんなが参加できる授業って素晴らしいでしょ？

評価については、近いうちに紹介をしたいと思います。

参加された先生方は、真剣に聞かれ、質問もたくさん出ました。

他にも授業をさせていただきました。

ネルグイ先生とナツガドルジ先生とは、図工の授業案を各1コマ。こちらは、クレパス・絵の具・折り紙を使っての授業紹介と実践をしました。日本では、1年生の図工の時間（2時間連続）で行っていた授業です。今回のテーマは「アクアリウム」。

先生方には、子どもに戻っていただき、創作活動をしていただきました。先生方は、自分の作品作りに一生懸命。思い思いの作品を作りました。一生懸命に作るときの人の顔、キラキラしていて、活き活きしているんですよ。そして、心も穏やかなはず。。。

同じ作品は一つとしてない。心のこもった作品が出来ました。いいでしょう？

　先生方、子どもたちの自由な発想を、自由に表現できる図工の授業を、子どもたちによろしくお願いいたします。

　学期休みに、わざわざ首都まで上がってきて、研修を受けようと思う、先生方の気持ちが、私はすごいと思いました。時間と費用を懸けてでも、教師としてのスキルを磨こうと思う心が、素晴らしいと思います。

Тэмдэглэл 58: Анги нь алдаа гаргаж андуурч болох газар юм

Их сургууль болон арван жилийн багш нартай хамтран ажиллаж байхад нэг бодсон зүйл бий. Тэр нь би өөрөө хүүхдүүд мэдэхгүй зүйлээ “багшаа, би мэдэхгүй, би ойлгоогүй” гэж хэлж чаддаг анги бий болгох юмсан гэж бодсон. Ойлгоогүй байхад нь ”Ойлгосон уу?” хэмээн багшийг асуухад ”тийм ойлгосон” гэж хариулах хүүхдүүдийг хараад, энэ хүүхдүүд ойлгоогүй зүйлээ өөрсдөө ойлгосон мэтээр андуураад “ойлгочихсон” хэмээн буруу хэмжүүртэй болчихвий гэж бодож байна. Энэ нь маш аюултай. Өөрийнхөө ойлгосныг л зөв гэсэн буруу ойлголттой болчих аюултай учраас.

“Багш аа ойлгосонгүй” гэж хэлэх нь огт ичгэвтэр зүйл биш. Харин ч эсрэгээрээ гайхалтай сайн гэж бодож байна. “Яагаад багшдаа асуулт тавихгүй байгаа?” юм бэ хэмээн хүүхдүүдээс асуухад инээгээд өнгөрөх ч юмуу эсвэл загнуулах учраас гэж хариулж байлаа.

Багш нараа хүүхдүүд “Ойлгоогүй” гэж шударгаар хэлэхэд нь “тиймүү, үнэнээ хэлээд сайн байна аа” хэмээн магтах хэрэгтэй. Нэлээн зориг гарган байж хэлж байгаа учир үнэлэх хэрэгтэй. Би хичээлийн шинэ жил эхлэхэд хүүхдүүдэд нэг зурагт номыг санал болгодог. “Хүүхэд нь хичээл дээрээ алдаж болно оо” гэсэн сэдэвтэй ном. Агуулга нь сэдвийнхээ дагуу.  Одоо монгол хэл рүү орчуулж байгаа.

Хүүхдийн өсөлт хөгжилтөнд алдаа болон эндүүрэл нь их чухал үүрэгтэй юм. Хүүхэд өөрөө алдсан, андуурсан зүйл дээрээ өөрөө өөрөөсөө сурч байдаг. Бодож сэтгэж байдаг.

Хүүхдүүдийн хувьд анги сургууль гэдэг нь нийгэм юм. Том хүний нүдээр харахад багахан нийгмийн давхарга мэт харагдах боловч хүүхдүүдэд бол хирэндээ томоохон нийгмийн анги давхарга болно. Энд л нийгмийн хичээл хийхгүй юм бол өөр хаана хийх вэ. Том болоод ажил дээр гарахад энэ хэтэрхий оройтох юм...

Хүүхдүүд анги хэмээх нийгэмд алдаа болон эндүүрэл гаргангаа нийгмийн хичээлд суралцана. Тийм болохоор ”Анги бол алдаа гаргаж болох газар” юм.

Багш нараа, хүүхдүүд алдаж эндүүрсэн тохиолдолд битгий буруутгаж зэмлээрэй.  Мэдэхгүй гэж хэлсэн ч битгий уурлаарай. Шударгаар хэлж байгаа тэр хүүхэд бусдынхаа төлөөлөл болж байж ч магадгүй шүү дээ.

   Хүүхдүүд бүрэн гүйцэд ойлгохуйц хичээлийг ... бас шударгаар өөрийн санал бодлоо илэрхийлж чадахуйц ангийг бий болгоцгооё.

第58回　教室はまちがうところだ！

　大学で授業をさせていただいたり、現場の先生方と一緒に授業研究をさせていただいたりして、思い出したことがある。それは私自身が「子どもたちが、わからないことは、わからない」と言えるクラスを作りたいと思っていたことだ。

理解できていないのに、「理解できた？」と先生に聞かれ、思わず「理解した」と言ってしまっている子どもたちを見て、この子たちは自分が理解できていないことを理解できなくなってしまうのではないだろうか？「理解できた」思うと基準がしっかり自分の中で持てなくなってしまうのではないだろうか？と思った。それは非常に恐ろしいことだ。自分だけの解釈が正しいと認識してしまう恐れがあるからだ。

「先生、わかりません」ということは、決して恥ずかしいことではない。むしろ、素晴らしいことだと思う。「なぜ、先生に質問しないの？」と子どもに聞くと、笑ってごまかすか、「怒られるから」と答えるかだった。先生方、子どもたちが「わかりません」と正直に言った時、「よく言えたね。」と褒めてあげてください。子どもは、かなりの勇気を出して、言っているのですから、そのことはしっかりと評価してあげてくださいね。

私は、新学年、新しいクラスのスタートの時に、子どもたちに1冊の絵本を紹介している。「教室はまちがうところだ」というタイトルの本だ。内容は、タイトルのままだ。ただいま、モンゴル語訳中。。。

子どもたちの成長に失敗や間違いは必要なことです。自身が失敗した体験から、間違った経験から多くのことを自分で子どもたちは学びます。考えることも育ちます。

子どもたちにとって、学校・教室は社会なんです。大人から見たら、小さな社会でも、子どもにとっては立派な社会です。ここで、社会勉強をしていかなければ、どこで社会勉強をしていくのでしょうか？大人になってから？働き出してから？それでは遅いでしょうに。。。。子どもたちは、教室という社会で、失敗をしたり、間違えたりしながら社会勉強をしていくのです。なので、「教室はまちがうところ」なんです。

子どもたちが成長するために、「教室はまちがうところ」でいいんです。むしろ、「教室はまちがえるところであるべき」なんですよ。

先生方、子どもが間違えても、怒らないでください。「わからない」といっても怒らないでください。正直に言った彼らは、他の子どもの代表になっているのかもしれませんよ。子どもたちがしっかりと理解のできる授業を。。。そして、子どもたちが正直に自分の気持ち・意見を言えるクラス経営を。。。

Тэмдэглэл 57: Хүүхдийн анхаарал төвлөрүүлэх чадвар

Хүүхдийн анхаарлаа төвлөрүүлэх чадвар нь суралцах чадварт маш чухал ач холбогдолтой. Анхаарлаа төвлөрүүлэх чадвартай хүүхэд нь ямар ч нөхцөлд өөрөө хичээл хийхээс гадна шинийг эрэлхийлэх чадвартай байна. Гэвч анхаарлаа төвлөрүүлэх чадваргүй хүүхдийн хийж буй бүх зүйл нь бүрэн гүйцэд бус байдаг. Юмыг нэг, нэгээр дуустал хийх хүүхэд нь дан ганц анхаарал төвлөрүүлэх чадвар ч бус өөр бусад  олон чадварыг эзэмшиж чаддаг. Анхаарал төвлөрүүлэх, тогтвортой суух нь хүүхдийн цэцэрлэг болон бага ангид эзэмших чадвараас шууд шалтгаална. Энэ нь өдөр бүр бага багаар анхаарлаа төвлөрүүлэх, тогтвортой байх арга барил эзэмшүүлсэнээр бий болох чадвар юм.

Жишээ нь, цаасан нугалбарын хичээл хийх явцад багшийн хийж буйг сайн харах, яриаг чагнах гэх зэрэг давхар анхаарлыг нь төвлөрүүлэх зэргээр нэг хичээл дээр хэдэн ч удаа анхаарал төвлөрүүлэх дасгал, элементүүд бий.

Бага сургуульд оронгуут ангийн хүрээ нь бага ч гэсэн тэдэнд иргэнших нийгэм болоод ирнэ. Эндээс эхлээд дүрэм зохионо. Жишээ нь “яриа сонсох үеийн дүрэм”.

·         Ярьж буй хүн рүү харж зогсох

·         Нүдийг нь харах

·         Хүлээн зөвшөөрч буй тохиолдолд толгой дохих

·         Яриаг нь дуустал сонсох

·         Өөр юм хийхгүй байх

·         Дуу гаргахгүй байх

·         Зөрж ярихгүй байх

·         Мэдэхгүй зүйл байвал асуух

Бүх хүүхэд яриаг сонсохоор анхаарлаа төвлөрүүлсэн үед яриагаа эхлэх.

“Яриа сонсох үеийн дүрэм”-ийг бүгд биелүүлэх анхаарлаа төвлөрүүлж чадах орчинг бүрдүүлэх шаардлагатай. Ялангуяа, бага насны хүүхдэд “зааг ялгааг мэдэрч сургах  нь хамгаас чухал”. 「Бичингээ сонсох, тоглонгоо гэрийн даалгавар хийх」.зэрэг,「.... хийнгээ」гэж хэлэх нь хүүхдэд хагас дутуу хийх байдалд сургана. Бичих үедээ бичих, сонсох үедээ сонсох, тоглох үедээ тоглох, гэрийн даалгавраа хийх бол даалгавраа хийх зэрэг хийх зүйлээ бүрэн гүйцэд хийх дадал эзэмшүүлэх, нэг л зүйлд анхаарлыг нь хандуулах чадварт сургасанаар амжилттай суралцах үндэс суурийг тавина.

Хүүхэд ийнхүү хийж буй үйлдлээ тогтож хийх, зааг ялгааг нь мэдэж сурахад багшийн өгч буй заавар ойлгомжтой байх нь маш чухал, мөн ... хүүхдүүд аль болох өөрсдөө чөлөөтэй байх нөхцөлийг бүрдүүлэх, аливаа үйлдийг хийх цагийг хангалттай өгөх , үр ашигтай өнгөрүүлэх зэргийг бодон хичээлийн төлөвлөгөө боловсруулан, ойлгомжтой зааварчилгаа өгч байгаарай.

第57回　子どもの集中力

　子どもの集中力は、学力と大きな関係がある。集中力のある子どもは、どのような環境でも、自ら勉強し、探究していく力が育つ。しかし、集中力のない子どもは、どうしても注意散漫になり、すべてが中途半端になりがちである。一つ一つのことを、きっちりと最後までできる子どもは、集中力だけでなく様々な能力を身につけることが出来る。

　集中力を養うこと、最後までやりきることは、幼稚園・小学校での教育によって子どもたちは出来るようになる。それも日々のちょっとした工夫で、子どもたちに身につけさせることが出来る。

　例えば、折り紙。先生のしているのをよく見る。点と点を合わせる。話をしっかりと聞く。など一つの授業の中で、何度も集中できる要素がある。

　小学校になると、クラスは小さな社会となってくる。そこでルールを作る。例えば、話を聞くときのルール。

　●話し手の方に体を向ける。

●話し手の目を見る。

　●なるほどと思ったら、うなずく。

　●途中で口を挟まないで、最後まで話を聞く。

　●他のことをしない。

　●音をたてない。

　●話し手が話しにくくなるような言葉を言わない。

　●わからないことは聞く。

全体がしっかりと話を聞く姿勢が取れると、全員が集中して話を聞くことが出来、何度も同じことを説明したり、注意したりすることがなくなる。

など、クラス全体のルールを活用し、みんなが集中できるような空間をつくることも必要。

　特に、小さい時にけじめをしっかりつける教育をすることが、とても大切。「書きながら聞く。」「遊びながら宿題をする。」など、「○○しながら」ということは、子どもにとっては、中途半端に物事をすることになってしまう。「書くときは書く。」「聞くときは聞く。」「遊ぶときは遊ぶ。」「宿題するときは宿題をする。」など「一つ一つの行動をしっかりとけじめをつける。」「一つ一つの行動に集中する。」「一つ一つを確実にする。」ことなどは、必ず学力向上につながる。

　子どもたちがけじめをつけられるように、先生は授業の中での指示に工夫を。。。子どもたちが安心して行動できる時間の確保と、時間の見通しを持てるような指示が望ましい。

Тэмдэглэл 56: Хүүхдийн эрүүл мэндийг хамгаалья!

Монголд гэнэт хүйтэн болж ханиад, томууны \Influenza\ улирал эхэллээ. Та бүхэн ямаршуухан байна? Өнөөдөр хүүхдүүдтэй хамт байдаг тa бүхэнд энэ хүйтний улиралд анхаарууштай зүйлийн талаар бичмээр санагдлаа.

Энэ бол багш та нарын болон хүүхдүүдийн төлөө юм.

Influenza болон ханиадны вирус нь голчлон халдварлах замаар тархана. Жишээ нь ханиалгах, нэг ханиалтаар 10000 вирус метр хүртэлх зайтай үсрэх боломжтой. Аймар байгаа биз. Багш хүн хүүхдүүдтэй байнга хамгийн ойр байдаг. Тийм учраас хамгийн анхааралтай байх байх хэрэгтэй болов уу.

①    Ангид агаар оруулах (Вирус тархахгүй орчинг бүрдүүлэх )

Тогтсон цагт агаар оруулах.

2 цагийн хичээл завсарлаад 5минут ... Монголын өвөл их хүйтэн болохоор дулаан хувцас өмсөх.

②    Гар угаах .... ам зайлах (Вирусаас хамгаалж)

Гаднаас орж ирэээд савангаар гараа угаах, амаа зайлах.

Амаа зайлахдаа, давстай ус ба цайгаар зайлвал илүү үр дүнтэй.

Хоол идэхээс өмнө бас зайлаарай ...

Ширээ болон автобусны бариулнаас вирус наалдах болно.

Өөрсдөө өөрсдийгөө сэргийлцгээе. Хүүхдүүдэд бас нь чухал.

③    Биеийн эсэргүүцлээ сайжруулах (Вирусаас хамгаалж)

Эрт унтаж эрт босох, зөв хэвшлээр амьдрах.

Амин дэмтэй хоол хүнс хэрэглэх.

Шаардлагатай хөдөлгөөнт дасгал хийх.

④    Амны хаалт ( халдвар авахаас сэргийлэх)

Ханиад хүрсэн л бол заавал маск хэрэглэх.

Өөрөө халдвар тараахаас сэргийлэх үүднээс..

⑤    Ангийг чийгтэй байлгах (Вирусаас үржихээс хамгаалж)

Вирус нь хуурай нөхцөлд хурдан үрждэг.

Өрөө чийгшүүлэгч уур гэх мэт үнэтэй зүйл хэрэглэлгүйгээр хувинд ус хийн тавихад л үр дүнтэй юм. (Гал гарсан үед ч хэрэг боно.)　

гэх мэт энгийн зүйлүүд боловч заавал дагаж мөрдвөл эрсдлийг эрс багасгана. 

Мөн сурах бичгээ эргүүлэхдээ хуруугаа шүлсдвэл вирус халдах нөхцөл бүрдэнэ... Бүгдийн эрүүл мэндийн төлөө энэ мэт жижиг боловч зохисгүй үйлдэл хийхгүй байцгаая. Зам дээр шүлсээ хаях ч мөн адил. Насанд хүрсэн хүмүүс шүлсээ хаях нь их харагддаг, энэ нь бас вирус тархах нөхцөл бүрдүүлж байна. Хамгийн аймшигтай нь аминд ч хүрэх аюултай сүрьеэ өвчин Монголд их байх юм. Сүрьеэ нь халдварт өвчний нэг учир сэрэмжтэй байцгаая! Үргэлж хүүхдүүдтэйгээ хамтдаа эрүүл энх байцгаая!　

第56回　子どもたちの健康を守ろう！

　モンゴルも急に寒くなり、風邪やインフルエンザの季節になりました。みなさん、体調はいかがですか？

　今日は、子どもと接する仕事をするうえで、特にこの季節、気を付けなければならないことを書きたいと思います。これは、先生自身の身を守るため、そして、子どもたちの身を守るためです。

　インフルエンザ・風邪などのウイルスは、主に飛沫感染によって、広がっていきます。例えば、咳をする。1回の咳で万個というウイルスが何メートルも飛び散ると言われています。恐ろしい話です。教師と言う仕事は、子どもたちとの距離が近いので、特に注意をしなければなりませんね。では、どういうことに気を付ければいいのでしょうか？

①    教室の換気（ウイルスを繁殖させない環境を）

定期的に換気をしましょう。

2時間授業が終わったら、5分くらい空気の入れ替えを。。。

モンゴルの冬は極寒なので、暖かい服装でしましょう。

②    手洗い・うがい（体内にウイルスを入れないために）

外出先から帰ったら、石鹸で手洗い・ガラガラうがい。

　うがいは、塩水やお茶ですると効果的とも言われています。

食事の前も忘れずに。。。

机やバスのつり革などを触るだけでもウイルスは付着します。

自分の身は自分で守りましょう。子どもたちへの指導も大切。

③    体力作り（ウイルスに負けない体力を）

　日ごろから早寝・早起き、規則正しい生活を。。。

栄養のある食事を。。。

適度の運動も必要です。

④    マスクなど（ウイルスを広げないために）

風邪ひいた？と感じたら、早めにマスクを。。。

　自分からの感染を最小限に抑えましょう。

⑤    教室の加湿（ウイルスを繁殖させない環境を

風邪やインフルエンザのウイルスは、乾燥を好むと言われています。

　加湿器なんて高価なものがなくても大丈夫。

　教室にバケツに水を入れて置くだけでも効果があります。

（火災の際に防火用水としても役立ちます。）

などなど、あります。

他には、教科書やノートのページをめくるのに、指に唾をつけてしていませんか？これは、教科書・ノートにウイルスを付着させ、子どもたちがその場所を触ると。。。子どもたちの健康のためにもやめましょう。

路上での唾はきも同じです。唾はきは、小さな子どもでしているのは、あまり見かけませんが、大人たちはよくしていますよね。そう、これもインフルエンザなどのウイルスを蒔いているのと同じです。そして、もっと恐ろしいのは、モンゴルで多い病気の一つ、結核です。この病気は、命にもかかわります。結核もインフルエンザなどと同じ飛沫感染の病気なので、気を付けましょう！

　いつも元気に、子どもたちと過ごしましょう！

Тэмдэглэл 55: Хичээлийн судалгааны хэлэлцүүлэг ... 67-р сургууль

67-р сургуулийн 2-р ангийн 10 багштай хамтран тооны хичээлийн судалгаа явуулж байгаа. Хичээлийн судалгааг явуулахад зөвхөн 2 дүрэм бий.

　●Багийн ажлыг хүндэтгэх,

     10 хүн нь 1 хүн шиг болон ажиллах ба бие биенийгээ ойлгох мэдээллээ солилцох .

　●Идэвхи сонирхолтой байх

     Хүн бүр өөрийн гэсэн  зорилготой байх, судалгаанд хичээнгүй байх явдал юм.

   Нэгдүгээр сэдэв бол「Паралель  болон перпендуклиар (Зэрэгцээ цэг)」Энэ хичээлийн судалгаа нь Японд 3 жилийн өмнө 5-р ангид зааж байлаа. Шинэ киррикюлимд 4-р анги гэж заасан байгаа. Гэхдээ  “Өнцөг” үзсэний дараагаар үзнэ гэж заагдсан байдаг. Монголын сургалтын хөтөлбөрт “ Өнцөг” заахын өмнө 2-р ангид 10 сард гэсэн нь хүүхдүүдэд ойлгуулахад нилээд хүндрэлтэй гэж бодож байна.

Нэгэнт хөтөлбөрт тусгасан учир энэ сэдвээр хичээлийн судалгаа хийхээр боллоо.  Японд ч бай Монголд ч байсан ялгаагүй  багш нартай хамтран мэдлэг туршлагаа солилцон хийхээс өөр арга байхгүй. Би ч бас бусад багш нартай хамтарч хийж байсан. Японд бол 4-р ангид сурах зүйл, гэхдээ “Би бол ингэж заана” гэх зэргээр самбар дээр бичин ярилцлаа.

Багш нар ч хоорондоо ярилцан хичээлийн хөтөлбөрөө боловсруулахаа бодоцгоож байв. Сэтгэгдэл төрүүлэхүйц сайхан санагдав. Тэгээд миний санааг сонсон яаж хичээл явуулахаа ярилцав.

Хэлэлцсэний эцэст өөрсдийн боловсруулсан хичээлийн хөтөлбөртэй минийхтэй харьцуулсан судалгаа боллоо. Ингээд тус бүрийн хөтөлбөрөөрөө анги тус бүрт хичээл хийхээр боллоо.Өөрөө өөрсдөө  харьцуулсан дүгнэлт хийнэ гэдэг нь их сайн юм.

Дараагийн өдөр нь 2 өөр ангид нээлттэй хичээл явагдан дахин хэлэлцүүлэг хийлээ. Тус бүрийн хичээлийн хөтөлбөрөө сайжруулах тал бий. Бас үнэлгээ өгөх боломж ч бий.  Аль нь сайн хичээл гэдэг нь чухал биш, ямар асуудал байв, тэр нь сурагчдын хувьд юугаараа сайн болсон тухай ярилцахыг голлох ба үнэлгээ нь「Зөв, буруудаа биш харин хүүхдүүдийн хувьд юу нь чухал вэ гэдэгт анхаарах шаардлагатай. Хамгийн гол нь цаашид сайжруулах санаа олж авах. Багш нарын багаар ажиллах харилцан бие биенийгээ ойлгох чадвар дээшилсэн байлаа, тухайн өдөр хичээл заах багш хүндэтгэх шалтгаанаар ирээгүй учир оронд нь өөр багш хичээл заав. Энэ бол надад үнэхээр урам өгсөн гайхалтай сайхан зүйл болсон юм.  

Хаанахын ч багш нартай хамт хичээлийн судалгаа хийж байхдаа боддог юм. Өөрийгөө зөв, хамгийн гэж бодох багш харамсалтай нь хүүхдээ сайн таньж мэдээгүй нь олонтоо тохиолддог. “Илүү сайн хичээл заая” гэж хичээж буй багш хүүхдээ сайн ажиглан хүүхдийн сонирхож буй зүйлийг олох явцад заах аргад нилээд өөрчлөлт гардаг. Багш болсон ч гэсэн тасралтгүй суралцах нь маш чухал. Ялангуяа хүүхдээсээ суралцах гэдэг нь чухал.  Японд「教育 кёоикү」(боловсрол) 「共育кёоикү」гэсэн дуудлага нь ижил боловч ханз үсэг нь өөр утга агуулна. 「共育кёоикү」нь хүүхдүүдтэй хамтдаа суралцах гэсэн утгатай. Харин「恐育」гэдэг нь дуудлага нь кёоикү ижил боловч багш хүүхдэд бусдыг дээрэлхэх хүч хэрэглэхийг зааж болохгүй гэсэн үг.

Дараагийн удаад 「Үржих」сэдвээр хичээлийн судалгаа хийх талаар яригдаж байгаа. Зөвхөн 2-р анги бус 2-оос дээш ангийн хүүхдэд заах агуулга болон тайлбарыг хүүхдэд ойлгомжтой гаргаасай гэж хүсч байна.

第55回　授業研究会・・・第67番学校にて

　第67番学校　2年生の担任の先生方10人と一緒に算数の授業研究を行っている。授業研究をするにあたってのルールは２つだけ。

　●チームワークを大切にすること。

10人が1人の人になるように、共通理解・情報共有をすること。

　●モチベーションを持つこと。

　　それぞれが目標を持ち、研究に励むこと。

第1回目のテーマは「平行と垂直」。この単元、日本では3年前まで5年生で指導していた。新カリキュラムでは、4年生になっている。しかも、「角度」の学習後に指導されている。モンゴルでは、「角度」の学習の前に、2年生の10月に指導することになっている。非常に難しい状況だ。しかし。与えられた環境の中で、授業研究をしていかなければならない。これは、日本もモンゴルも同じ。先生たちと一緒に知恵を絞って行うしかないのだ。

私も一緒にさせていただいた。日本では、4年生で習うこと。私ならば、こうやって指導する。など事前に板書案などを準備して、話し合いをした。先生方も自分たちで話し合いをし、授業案を考えておられた。素晴らしいことだ。その上で、私の意見を聞き、どのように授業をしていくかを話し合った。

その結果、自分たちの考えた授業案と私の考えた指導案の両方を行い、授業を比較するというものだった。ということで、それぞれの指導法で1クラスずつ授業をすることになった。自分たちの目で比較検討をするということは、とてもいいことだ。

後日、同じ日に2クラスの公開授業が行われ、その後、話し合いも行われた。それぞれの指導案に改善すべき点はある。そして、評価すべき点もある。どちらがいい授業か？ではなく、どの発問が、その指導が子どもたちにとってどのような点でよかったか？を話し合う必要性を訴えた。評価は「正しい」「正しくない」にとらわれてはいけない。子どもにとっていいことは、どんどんと取り入れていけばいいこと。改善をしていけばいいこと。

2年生の先生方のチームワークの良さも、急遽、指導者が変わっても授業が出来たことで確認が出来た。共通理解・情報共有が出来ていなければ、不可能なことですから、これって、本当に素晴らしいこと。

どこの先生と一緒に授業研究をしても思う。「自分が正しい」「自分が一番」という考えを持っている先生は、残念ながら、子どもの目線を持っていないことが多い。「今よりもいい授業をしたい」という貪欲な考え方がある先生は、子どもの観察をし、子どもの興味・関心のあることを見つけることで、随分と授業は変わってくると、いつも感じている。

先生になっても、学ぶ姿勢は大切だ。特に、子どもたちから学ぶという姿勢が大切だ。日本では「教育」を「共育」ともいう。発音をすると「きょういく」で同じだが、漢字に込められた意味が違う。「共育」は「子どもと共に育つ」という意味。また、「恐育」は絶対にいけないこととされている。これも発音をすると「きょういく」でも、意味は「恐れを育てる」。「先生が子どもたちに威圧的・強制的に教えてはいけない。」ということだ。

次回は、「掛け算」の単元をする予定。今、モンゴルでは、掛け算の指導について、熱く議論がされているとのこと。2年生だけでなく、2年生から上の学年の指導内容や指導法も含めて、子どもたちにとって、わかりやすい指導法を検討していって欲しい。