Тэмдэглэл 20:「Жинхэнэ багш！」

Энэ удаад танилцуулах багш бол Монголд ирээд анх удаа уулзсан Цэрмаа багш. Улаанбаатар хотын Гүүр Олон Улсын коллежид тэрээр маш гайхалтай Монгол хэлний хичээлийг заадаг юм. Саяхан Цэрмаа багштай уулзахаар Гүүр коллеж руу очсон юм. Монголд ирээд анх энэ сургууль дээр ирэх үед Жайкагийн сайн дурын гишүүний л хэлний бэлтгэлийн хэмжээний мэдлэгтэй байсан. Ингээд Цэрмаа багшийн гайхалтай заах арга барилтай учирлаа. Суралцагчид бүгд Цэрмаа багшийн арга барилаар суралцана.

Ярианаасаа жаахан хазайхад Жайкагийн сайн дурын гишүүд нь Японд 2 сарын хугацаатай өдөрт 3-5 цагаар, Монголд ирээд 1сар өдөрт ойролцоогоор 3-5цаг хичээллэдэг. Түүний дараагаар томилогдсон газартаа очин монгол хэл үзэнгээ ажлаа явуулдаг.

За ингээд, Цэрмаа багшийнг айхалтай тал нь юу вэ гэвэл?

Монгол хэл бараг мэдэхгүй насанд хүрэгчдийг нэгмэдэхэд л нэгтгэн хичээлдээ татан оролцуулна. Тэр нь хүчээр бус харин суралцагч өөрийн хүсэл сонирхлоороо оролцож буй нь гайхалтай юм. Суралцагчид нь хичээл хийж байна гэхээс илүү зугаатайгаар хөгжилтэйгээр тоглоом маягаар тэр хичээлийн цагийгөнгөрөөнө. Ийм болохоор суралцагчийн хувьд хичээлийн цаг нэг мэдэхэд лөнгөрчихнө.

Тэгээд бас ,гэртээ харин давтлага хийе гэжбодон дэвтрээ нээхэд яг тэр цагт үзэх ёстой агуулга тэр чигээрээ заагдсан байдаг. Зөвхөн энэ ч биш хичээлээ ойлгосон байдаг нь гайхалтай юм.

Яагаад ийм байна вэ гэвэл?

Тэр сурагчдын ойлголтын түвшинд тааруулан хичээлээ явуулдаг учраас. Тийм болохоор адилхан хичээл явагдана гэж байхгүй юм. Энэ бол мэргэжлийн багшийн чадвар юм.

Суралцагчийн ойлголт гэж юу вэ?

Суралцагчийн дурсонирхолыг хамгийн түрүүнд мэдэх ,тэгээд түүнийгээ хичээлдээ хичээлдээ нэвтрүүлэх мөн суралцагчийн хурдыг мэдэх явдал юм.

Яаж суралцагчийн дурсонирхол,хурдыг мэдэх вэ?

Цэрмаа багшийн хичээлийнхамгийн чухал хэсэг нь энэ болов уу гэж бодож байна. Хичээлийг харахад л тодорхой юм. Жишээ нь суралцагчийн хэрэглэж буй зүйл болон өмссөнхувцаснаас нь жишээ гарган хичээлээ явуулна. Багш л зөвхөн ярих биш суралцагчөөрөө үйлдэл хийн биеэрээ оролцоно. Японы зүйр үгэнд Зуу сонссоноос Нэг удаахар гэсэн зүйр үг бий. (Олон удаа хүний яриа сонссоноос шууд өөрийн нүдээрээ үзсэн нь дээр гэсэн утгатай юм.Маш чухал үг юм. Цэрмаа багш ямарч суралцагчийг ойлготол нь тодорхой жишээ гарган хичээлээ үргэлжлүүлнэ. Суралцагчидч гэсэн бие биенийгээ дэмжиж өгнө.

「Бүгд ойлгох. Бүгдээрээ хамтдаа ойлгох.」Энэ сайхан зарчим хичээлдотор нь агуулагдаж байдаг. Түүний заах арга нь Монголд номер нэг байжмагадгүй. Нэг удаа боловч түүний хичээлийг ажиглаасай гэж хүсэж байна. (Гүүролон улсын коллежийн дэргэдэх мэргэжлийн сургууль). Цэрмаа багшийн хувьд насандхүрэгчид болон цөөн сурагчдад хичээл зааж байгаа. Багшийнхаа хувьд тэрээргайхалтай авъяастай. Ямар ч сургууль, хичээлийн төрөл, суралцагч, хичээлийн хэлбэр байх нь хамаагүй. Гайхалтай багш нь байгалиас заяасан чадвар аахөгжүүлэн ямар ч суралцагч, ямар  ч хичээлийн агуулга, ямар ч хичээлийнхэлбэр байсан ч ямар ч нөхцөлд суралцагчид тохирсон хичээлийг явуулж чадах багшбайх явдал. Мөн бусад багшийн хичээлийг ажиглан түүнээсээ суралцах чадвартай багш гэж бодож байна.

第20回　「これぞ、教師！」

　今回、紹介する人は、モンゴルで会った先生第1号。ツェルマー先生。彼女は、ウランバートルにあるグール国際カレッジで、とても素晴らしいモンゴル語の授業を展開されています。

　先日、久しぶりに彼女を訪ねて、グール国際カレッジに行ってきました。その日は、来蒙して間もないＪＩＣＡのボランティアの語学訓練中でした。ツェルマー先生のマジック炸裂。生徒はみんな、ツェルマーワールドで学習していました。

（少し余談ですが、私たち、ＪＩＣＡボランティアは、日本で2カ月、毎日3～5時間、来蒙してから1カ月は、毎日3時間程度モンゴル語を学習します。その後、配属先にて、モンゴル語の学習をしながら活動をしています。）

　さて、ツェルマー先生のすごいところって何なのか？

　モンゴル語がほとんどわからない大人でも、あっという間に一つにまとめ、ぐんぐんひっぱって行くこと。それも、強制的にではなく、学習者が無理なく、自主的に学習しているからすごい。学習者は、勉強しているというよりは、遊んでいるような感覚で楽しんで授業を受けている。そのため、学習者にとっては、授業時間はあっという間に過ぎてしまう。

　しかし、家に帰って、復習をしようとノートを見てみると、その時間に学ぶべき大切な学習内容がすべて学んでいる。それだけではない、理解が出来ているからすごいのだ。

　なぜ、そんなことが可能なのか？

　彼女は、学習者の理解に合わせて授業を展開しているからだ。そのため、同じ授業は存在しない。これはプロの技だ。

学習者の理解って何？

学習者の興味・関心をいち早く察知し、その事柄を授業に取り入れ、学習者のスピードを知ること。

学習者の興味・関心やスピードってどうやって知るの？

彼女の授業の最大のポイントはここだと思う。授業そのものが具体的なのである。例えば、学習者が持っている物や身につけているものを利用し、学習していく。先生が一方的に言うのではなく、学習者が行動化したり、体験したりして学んでいく。日本のことわざに「百聞は一見に如かず」ということわざがある。（意味としては、人から何回も話を聞くより、直接見てしまったほうがよいことのたとえ。「百聞」は百回聞くこと、「一見」は一回見ること、「如かず」は、及ばないということ。）とても大切なことである。彼女は、どの学習者も理解できるまで、具体例を出していく。学習者たちも仲間を応援していく。「みんながわかる。みんなでわかる。」その楽しさも、授業の中に盛り込まれている。

　彼女の指導力は、モンゴル№1かもしれない。一度、彼女の授業を参観してみて欲しい。（グール国際カレッジ、グール国際カレッジのお隣にある専門学校です。）

　確かに、彼女は、大人を対象とした少人数授業を行っている。教師として素晴らしい資質を彼女は備えている。学校種や教科なんて関係ない。対象者や授業形態も関係ない。素晴らしい教師は、教師としての資質を持っている人は、どんな学習者が対象であっても、どんな学習内容であっても、どんな授業形態であっても、学習者にあった授業を展開できる人だ。そして、たくさんの先生方の授業を見学し、学ぶ姿勢のある人だと思う。