Тэмдэглэл 57: Хүүхдийн анхаарал төвлөрүүлэх чадвар

Хүүхдийн анхаарлаа төвлөрүүлэх чадвар нь суралцах чадварт маш чухал ач холбогдолтой. Анхаарлаа төвлөрүүлэх чадвартай хүүхэд нь ямар ч нөхцөлд өөрөө хичээл хийхээс гадна шинийг эрэлхийлэх чадвартай байна. Гэвч анхаарлаа төвлөрүүлэх чадваргүй хүүхдийн хийж буй бүх зүйл нь бүрэн гүйцэд бус байдаг. Юмыг нэг, нэгээр дуустал хийх хүүхэд нь дан ганц анхаарал төвлөрүүлэх чадвар ч бус өөр бусад  олон чадварыг эзэмшиж чаддаг. Анхаарал төвлөрүүлэх, тогтвортой суух нь хүүхдийн цэцэрлэг болон бага ангид эзэмших чадвараас шууд шалтгаална. Энэ нь өдөр бүр бага багаар анхаарлаа төвлөрүүлэх, тогтвортой байх арга барил эзэмшүүлсэнээр бий болох чадвар юм.

Жишээ нь, цаасан нугалбарын хичээл хийх явцад багшийн хийж буйг сайн харах, яриаг чагнах гэх зэрэг давхар анхаарлыг нь төвлөрүүлэх зэргээр нэг хичээл дээр хэдэн ч удаа анхаарал төвлөрүүлэх дасгал, элементүүд бий.

Бага сургуульд оронгуут ангийн хүрээ нь бага ч гэсэн тэдэнд иргэнших нийгэм болоод ирнэ. Эндээс эхлээд дүрэм зохионо. Жишээ нь “яриа сонсох үеийн дүрэм”.

·         Ярьж буй хүн рүү харж зогсох

·         Нүдийг нь харах

·         Хүлээн зөвшөөрч буй тохиолдолд толгой дохих

·         Яриаг нь дуустал сонсох

·         Өөр юм хийхгүй байх

·         Дуу гаргахгүй байх

·         Зөрж ярихгүй байх

·         Мэдэхгүй зүйл байвал асуух

Бүх хүүхэд яриаг сонсохоор анхаарлаа төвлөрүүлсэн үед яриагаа эхлэх.

“Яриа сонсох үеийн дүрэм”-ийг бүгд биелүүлэх анхаарлаа төвлөрүүлж чадах орчинг бүрдүүлэх шаардлагатай. Ялангуяа, бага насны хүүхдэд “зааг ялгааг мэдэрч сургах  нь хамгаас чухал”. 「Бичингээ сонсох, тоглонгоо гэрийн даалгавар хийх」.зэрэг,「.... хийнгээ」гэж хэлэх нь хүүхдэд хагас дутуу хийх байдалд сургана. Бичих үедээ бичих, сонсох үедээ сонсох, тоглох үедээ тоглох, гэрийн даалгавраа хийх бол даалгавраа хийх зэрэг хийх зүйлээ бүрэн гүйцэд хийх дадал эзэмшүүлэх, нэг л зүйлд анхаарлыг нь хандуулах чадварт сургасанаар амжилттай суралцах үндэс суурийг тавина.

Хүүхэд ийнхүү хийж буй үйлдлээ тогтож хийх, зааг ялгааг нь мэдэж сурахад багшийн өгч буй заавар ойлгомжтой байх нь маш чухал, мөн ... хүүхдүүд аль болох өөрсдөө чөлөөтэй байх нөхцөлийг бүрдүүлэх, аливаа үйлдийг хийх цагийг хангалттай өгөх , үр ашигтай өнгөрүүлэх зэргийг бодон хичээлийн төлөвлөгөө боловсруулан, ойлгомжтой зааварчилгаа өгч байгаарай.

第57回　子どもの集中力

　子どもの集中力は、学力と大きな関係がある。集中力のある子どもは、どのような環境でも、自ら勉強し、探究していく力が育つ。しかし、集中力のない子どもは、どうしても注意散漫になり、すべてが中途半端になりがちである。一つ一つのことを、きっちりと最後までできる子どもは、集中力だけでなく様々な能力を身につけることが出来る。

　集中力を養うこと、最後までやりきることは、幼稚園・小学校での教育によって子どもたちは出来るようになる。それも日々のちょっとした工夫で、子どもたちに身につけさせることが出来る。

　例えば、折り紙。先生のしているのをよく見る。点と点を合わせる。話をしっかりと聞く。など一つの授業の中で、何度も集中できる要素がある。

　小学校になると、クラスは小さな社会となってくる。そこでルールを作る。例えば、話を聞くときのルール。

　●話し手の方に体を向ける。

●話し手の目を見る。

　●なるほどと思ったら、うなずく。

　●途中で口を挟まないで、最後まで話を聞く。

　●他のことをしない。

　●音をたてない。

　●話し手が話しにくくなるような言葉を言わない。

　●わからないことは聞く。

全体がしっかりと話を聞く姿勢が取れると、全員が集中して話を聞くことが出来、何度も同じことを説明したり、注意したりすることがなくなる。

など、クラス全体のルールを活用し、みんなが集中できるような空間をつくることも必要。

　特に、小さい時にけじめをしっかりつける教育をすることが、とても大切。「書きながら聞く。」「遊びながら宿題をする。」など、「○○しながら」ということは、子どもにとっては、中途半端に物事をすることになってしまう。「書くときは書く。」「聞くときは聞く。」「遊ぶときは遊ぶ。」「宿題するときは宿題をする。」など「一つ一つの行動をしっかりとけじめをつける。」「一つ一つの行動に集中する。」「一つ一つを確実にする。」ことなどは、必ず学力向上につながる。

　子どもたちがけじめをつけられるように、先生は授業の中での指示に工夫を。。。子どもたちが安心して行動できる時間の確保と、時間の見通しを持てるような指示が望ましい。